Sede Vacante 1378



Edmond de Dynter
Chronicle of the Dukes of Brabant
Book VI, xliv-xlix.

:

Edmundus de Dynter, Chronica nobilissimorum ducum Lotharingiae et Brabantiae ac Regum Francorum , Liber Sextus,   in : P. F. X. de Ram (editor), Chronique des ducs de Brabant par Edmond de Dynter Tome III (Bruxelles 1857), pp. 90-104:

XLVI. ... Gregorius undecimus , nacione Lemovicensis, qui vocabatur Petrus Bellifortis, tempore Karoli quarti, anno Domini Mo IIIo LXXo, eligitur in papam. Tandem iste papa Gregorius de Avinione accessit Romam, ubi obiit anno Mo IIIo LXXVIIIo, mensis marcii die XXVIIa.

Mortuo Gregorio papa undecimo, tempora supradicti Karoli quarti, oritur scisma perniciosum in ecclesia Dei, propter duos de papatu contendentes, scilicet Robertum de Gebenna, basilice duodecim apostolorum presbiterum cardinalem, qui fuit in papam electus et Clemens septimus nuncupatus, ex una, et Bartholomeum de Neapoli, archiepiscopum Barensem, qui eciam electus fuit in papam, violenter, ut dicitur, et vocatus Urbanus sextus, parte ex altera.

Qui autem clare et veraciter cerciorari voluerit de facto Romanorum in violenta electione, post obitum dicti Gregorii pape undecimi in personam prelibati Bartholomei, alias Urbani sexti, perpetrato, ed de libera et canonica electione in personam supradicti Roberti de Gebenna, alias Clementi septimi celebrata, legat testimonium cardinalium antiquorum hic subscriptum.

XLVII.

Sequitur factum Romanorum in violenta electione post obitum felicis recordacionis Gregorii pape undecimi perpetratum, anno Domini Mo IIIo LXXVIIIo, juxta testimonium cardinalium antiquorum in litera tenoris sequentis

[There follows the encyclical letter of the Cardinals of August 2, 1378
denouncing the intrusion of Bartolomeo Prignano]

XLVIII. Urbanus sextus modo quo supra, tempore Karoli quarti imperatoris anno Domini Mo IIIo LXXVIIIo, nona die Aprilis, scilicet sexta feria ante Palmarum [i.e. the Friday before Palm Sunday], electus fuit in papam. Undecima die {April 11, 1378], domino Urbano sexto in sede papale sedente, junior cardinalis benedixit palmas, presentibus omnibus cardinalibus, et iverunt ad processionem ad cancellos, et stacio fuit ad Sanctum Petrum, et Cardinalis Florentinus [Pietro Corsini] Missam celebravit, et ita singulis diebus per illum hebdomadam fecerunt. In die Pasche [April 18, 1378] de nocte dominus Urbanus sextus in presencia omnium cardinalium celebravit, traditis sibi annulo et pallio et omnibus ceremoniis servatis, et de mane ad gradus Cardinalis de Ursinis dyadema seu thiaram, qua papa solet coronari, imposuit capiti ejus in presencia tocius populi et sic ipso coronato omnes equitaverunt ad ecclesiam Lateranensem, et postea rediit cum simili comitava, ad palacium Sancti Petri.

Hic papa Urbanus principibus mundi hincinde scripsit per literas qualiter esset unicus papa electus legitime, in quibus literis omnes cardinales se subscripserunt. Universitas autem Parisiensis, audita de ipsius electione, in generali congregacione cantarunt Te Deum Laudamus, etc. Isti cardinales omnes pro seipsis commendas et dignitates, et pro eorum familiaribus ab ipso Urbano beneficia et signaturas obtinuerunt, ipsumque pro vero papa electus legitime, per tredecim hebdomadas tenuerunt; et medio tempore controversia fuit an Dominus Cardinalis Gebennensis [Robert of Geneva] fieret episcopus Ostiensis an Cardinalis Minorum {Bertrand Lagier]. Et decisum fuit quod Cardinalis Minorum obtinere [102] deberet. Ita ipse papa dictum cardinalem in episcopum Ostiensem consecravit. Lapsis vero dictis tribus mensibus et ultra, tredecim cardinales ex predictis exiverunt Romam et iverunt Anagniam, provinciam Campaniae maritimae. Hii, nona die Augusti anno Domini Mo IIIo LXXVIIIo [August 9, 1378] scripserunt quod dictum Urbanum metu et vi elegerunt, et quod ob hoc ejus electio esset nulla.

Dominus vero Urbanus sextus rescripsit omnibus principibus decretum electionis, et omnia que fecerant illi cardinales sibi, necnon eorum proprium scriptum et super se submisit ordinacioni concilii generalis; sed dicti tredecim cardinales non voluerunt stare concilio generali, sed petierunt quod ipse Urbanus vellet cedere papatui pro scandalo vitando: et cum hoc Urbanus non vellet facere, dicti cardinales retraxerunt se de Anagnia ad civitatem Fundorum et ibi Robertum Gebennensem, Cardinalem tituli Basilice duodecim apostolorum, elegerunt in papam, qui nomen Clementis septimi assumpsit. Qua electione facta [September 20, 1378] dicti Cardinales scripserunt principibus mundi quod electio Clementis esset justa et canonica et Urbani minus canonica, et quod ipsi sunt illi judices qui hoc habent decernere.

Ad quod ipse Urbanus respondit quod ipsi non sunt judices, quia partes in hac causa, et si ipsi essent judices, tunc ipsi possent deponere papam ad nutum eorum. Tunc ipsi cardinales scripserunt quod electio Urbani esset nulla quia ex metu facta, et non alias. Ad quod Urbanus respondit quod, licet ante electionem suam erant clamores, tamen illi non erant causa impulsiva electionis sue, et ulterius declaravit quod sua electio esset canonica quia interfuerunt ejus coronacioni, consecracioni, etc. Eciam scripserunt se in literis missis principibus, ubi confessi fuerunt quod canonice unum papam, scilicet Urbanum sextum, elegerunt, quos actus fecerunt dum erant liberi, dum ab urbe libere recedere potuerunt.

Propter argumenta hincinde erat diversa obediencia: nam Italici et Germani erant Urbaniste, Gallici autem Clementem tenebant; aliqui tenuerunt se neutraliter, et alii dubitabant quis eorum esset papa. Et quia materia stetit, an illi clamores erant causa impulsiva electionis Urbani, idcirco, cum non esset quis cercior de ipso facto, non est mirum quod jura sint super [103] hoc varia. Est enim credendum quod humanitus non potest declarari an illa impressio causabat [cassabat ?] electio necne.

XLIX. Clemens septimus eodem anno Mo IIIo LXXVIIIo, nona die Augusti [Wrong! It was on September 20], tempore Karoli quarti imperatoris, ut suprascriptum est, per tredecim cardinales in eorum libertate existentes in civitate Fundorum electus est in papam. Hic vocabatur Robertus de Gebennis, et fuit per certa tempora episcopus Morinensis [Terouane, 1356-1361], et deinde Cameracensis [Cambrai, 1368-1371]; hic fieri fecit unam pulchram portam in Cameraco, que juxta nomen suum vocatur porta Roberti, et postea fuit effectus cardinalis tituli Sancte Basilice duodecim apostolorum et vulgariter Cardinalis Gebennensis. Hic sedit Avinione sexdecim annis vel circa. Hic promovit dominum Petrum de Lucembourgo in dyaconum cardinalem titulum Sancti Gregorii [Georgii is intended] ad Velum Aureum. Hic Petrus Cardinalis mire fuit sanctitatis, et choruscavit ante mortem et de post multis miraculis. Hic obiit anno Domini Mo IIIo LXXXVIIo, secunda die julii, in Avinione. Isti Clementi obedivit ecclesia gallicana. ...

 


Édmond van Dynter (1375-1448) was a Secretary in the Chancellery of the Dukes of Burgundy and a successful diplomat.

The story of Robert of Geneva and Bertrand Lagier contesting over the Bishopric of Ostia cannot be true. The position of Suburbicarian Bishop of Ostia by tradition goes to the senior Cardinal, reckoned in terms of date of episcopal consecration; Lagier was senior to Robert. The pope himself cannot have consecrated Bertrand Lagier, since he had already been consecrated a bishop. Moreover, the previous incumbent, Petrus de Stagno, had died in mid-November, 1377, and Pope Gregory had already decided upon Bertrand's succession, but he died before the provision was completed. Another tissue of Urbanite lies, this story is designed to smear the reputation of Clement VII. No other source mentions this alleged incident, though the elevation of Bertrand was a matter of interest to the ambassadors of the King of Aragon who were putting questions to the various eyewitnesses to the events of 1378.

December 17, 2011 7:20 PM

John Paul Adams, CSUN
john.p.adams@csun.edu

Valid HTML 4.01 Transitional
Valid CSS!

| Home | | Papal Portraits Home | | Medals Bibliography | | Other Conclaves | | Conclave Bibliography |